Waarom nog beleggen in Duitse staatsobligaties?

Door Tobias Burggraf, Portfolio Manager bij Ethenea

Het is geen geheim wat fans van aandelenbeleggingen denken van obligaties: ze zijn "waardeloos", en wie nu gaat beleggen in staatsobligaties verspilt zijn geld en heeft niemand iets te verwijten behalve zichzelf. Niettemin hebben Bunds vanuit het oogpunt van risicobeheer nog steeds hun bestaansrecht.

Tobias Burggraf

Het klopt dat de rente op 10-jarige Bunds sinds het begin van het jaar met ongeveer 25 basispunten is gestegen. Aangezien de prijs van een obligatie daalt naarmate de rente stijgt, hebben beleggers in Duitse staatsobligaties sinds het begin van het jaar in feite ongeveer 2% verloren. Het aantal uitstaande Bunds1 is de afgelopen maanden echter nog verder gedaald en bedraagt volgens Bloomberg nu nog maar 11%.

Bunds zijn dus nog steeds zeer gewild. Een steeds kleiner aanbod wordt dus beantwoord met een grote vraag, wat op zijn beurt het opwaarts potentieel van de rendementen beperkt.

Maar wie koopt er nu eigenlijk Duitse staatsobligaties met hun huidige rendementsniveau? Het zijn vooral professionele beleggers en openbare instellingen die nog steeds kopen. De huidige regelgeving verplicht verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen een bepaald percentage hoogwaardige liquide activa aan te houden om de betaalbaarheid van hun pensioen- en verzekeringsuitkeringen op lange termijn te waarborgen. Om die reden kopen zij over het algemeen obligaties met een lange looptijd en houden deze aan tot de eindvervaldag.

Banken, daarentegen, houden Bunds aan voor hun liquiditeitsreserve. Als ze geld van de centrale bank nodig hebben, kunnen ze Bunds als onderpand bij de centrale bank deponeren in de vorm van repo's (repurchase agreements). Er zijn echter niet genoeg Bunds meer om aan de grote vraag op de repo-markt te voldoen.

Dat komt doordat centrale banken ze sinds het begin van de coronaviruscrisis ook steeds meer opkopen om de economie van de eurozone te stimuleren. De Deutsche Bundesbank heeft namens de ECB bijna een derde van alle uitstaande Duitse staatsobligaties opgekocht; het maximum dat in het kader van het programma voor de aankoop van staatsobligaties door de publieke sector (PSPP) van de ECB is toegestaan, bedraagt 33%. Deze limiet werd voor het eerst verhoogd in het kader van het programma voor de aankoop van pandemische noodobligaties (PEPP).

Daarnaast heeft de Duitse Financieringsmaatschappij nog eens 11% in handen. Het percentage Bunds dat in handen is van nationale instellingen ligt dus ver boven de 40%. De strenge wettelijke voorschriften en de pandemische opkoopprogramma's hebben dus tot op zekere hoogte een duidelijke schaarste aan aanbod gecreëerd en frustreren nu de pogingen van beleggers om er een paar te pakken te krijgen.

Tegelijkertijd hebben de gunstige financieringsvoorwaarden en de stijgende schuldniveaus van de overheid en het bedrijfsleven geleid tot een verslechtering van de kredietprofielen en een reeks verlagingen door ratingbureaus, wat betekent dat het universum van voor belegging beschikbare AAA-effecten nog verder is geslonken.

Bescherming tegen marktturbulentie

Zijn Bunds dan alleen voor professionals en centrale banken? Nee, een obligatieallocatie heeft nog steeds een plaats in de gemiddelde spaarportefeuille, althans zolang de belegger staatsobligaties vooral ziet als een instrument om zich in te dekken tegen verliezen. Door hun lage volatiliteit en zwakke correlatie met andere activaklassen, zoals aandelen, bieden staatsobligaties een doeltreffende bescherming tegen marktturbulenties. In extreme situaties schieten de koersen van staatsobligaties omhoog wanneer alle andere activa dalen.

Dit gebeurde bijvoorbeeld op vrijdag 26 november, toen de bezorgdheid om de zich snel verspreidende Omicron-variant de koersen op de wereldwijde aandelenmarkten deed dalen, terwijl Bunds sterk wonnen.

De geleidelijke terugtrekking van de ECB uit haar ultra-accommoderend monetair beleid zal naar verwachting tot een gematigde stijging van de rendementen leiden. Qua risicobeheer hebben Bunds echter nog steeds hun bestaansrecht. De laatste dagen van november, met de zorgen over de Omicron-variant, hebben dit nog eens overtuigend bewezen.