Uitleg over de AEX-index

De AEX-index is de meest bekende graadmeter van de Nederlandse beurs. Deze index hoort bij de aandelenindices van Euronext Amsterdam. Euronext Amsterdam zit met haar zetel in Amsterdam centrum in het Damrak, naast de beurs van Berlage. De AEX-index bevat de 25 grootste beursgenoteerde bedrijven van Euronext Amsterdam. Dit kunnen dus wel Nederlandse als niet-Nederlandse aandelen zijn. Vroeger waren het alleen maar Nederlandse bedrijven is het tegenwoordig meer een combinatie. Op 4 maart 1983 ging de AEX-index van start, op een stand van 100 punten in gulden. Dit komt overeen met 45,38 punten. De AEX-index bevat de 25 grootste aandelen van Euronext Amsterdam. De groep hier onder bestaat uit de Midkapaandelen en hier onder zitten weer de smallcaps in de ASCX-index en de lokale markt.

AEX-index samengevat

Op 4 maart 1983 werd de AEX-index gestart, toen nog onder de naam EOE-index. Dit verwijst naar de European Options Exchange. Stan Westerterp was oorspronkelijke grondlegger van deze index. Westerterp was destijds de baas van de optiebeurs. De optiebeurs was toen in de Beurs van Berlage gevestigd (vlakbij het station in Amsterdam). Het gebouw ernaast is het Damrak en hier huist de Nederlandse beurs al jaren in, nu onder de naam Euronext Amsterdam. De CBS herbeleggingsindex was de voorloper van de AEX-index. De CBS herbeleggingsindex werd destijds twee maal per dag werd berekend.Doordat de AEX-index zijn intrede maakte kon er doorlopend in gehandeld worden en ook met aandelenopties dus. In het eerste jaar (1983) won de AEX-index maar liefst 61 procent. Doordat dit geen compleet boekjaar was is het jaar 1983 dus niet in de boeken als een volledig handelsjaar. In Europa was de AEX-index de voorloper van een continu berekende aandelenindex. De Britse FTSE100, de Franse CAC40 en de Duitse DAX volgden in de jaren erna. In Europa geldt de AEX-index dus wel als één van de oudsten maar in de VS zijn er veel oudere indices. Zo bestaat de S&P 500 sinds 1957 en de Dow Jones index zelfs al sinds 1896. Bekende namen die voorheen onderdeel van de AEX-index waren zijn onder andere Hoogovens, Hagemeyer, Vendex, Nedlloyd, Numico, UPC, Amro en Gucci.

Toenmalige berekening AEX

Voorheen werden de aandelen van de AEX-index nog gelijk gewogen om de AEX-index te berekenen. Een klein bedrijf zoals Wessanen had dan evenveel invloed als het megabedrijf Ahold. Dit is niet heel logisch en mede daarom wordt de AEX-index nu gewogen op basis van de marktkapitalisaties waarbij de grootste aandelen zoals AkzoNobel, Unilever en Aegon het zwaarste wegen.

AEX als sentimentsindicator

De bewegelijkheid van de AEX-index wordt ook wel vaak gezien als een indicator van de gemoedstoestand van de beleggers die in de AEX-index aandelen beleggen. Grote uitslagen staan dan voor grote onzekerheden c.q. erg veel optimisme. Een afgeleide hiervan is de VIX-index. Dit is een indicator van de verwachte bewegelijkheid van de aandelen op basis van de actuele optieprijzen (dus voor de call- en putopties). Een stand van boven de 20 voor de VIX-index wordt vaak gezien als paniek in de markt en onder de 15 als een stand van rust. Andere afgeleiden van de AEX-index zijn de futures en de ETF’s (indexproducten).

Marktkapitalisatie AEX-index

De marktkapitalisatie is waarde op de beurs: de koers van het aandeel vermenigvuldigd met het aantal uitstaande aandelen. Deze index wordt in maart en september hergewogen. De AEX-index wordt dus berekend op basis van de totale marktwaarde van alle AEX-index aandelen bij elkaar. Dit getal wordt gedeeld door de deler (divisor genoemd). Hierdoor worden de waarden aangesloten op de laatste slotkoersen voorafgaande aan een wijziging van de index. Van de totale som van de marktkapitalisatie wordt alleen het gedeelte meegenomen dat daadwerkelijk op de markt verhandelbaar is (de free float genoemd).

Onderscheid met herbeleggingsindex

Het grote verschil van de AEX-index met de herbeleggingsindex zit hem dus in het feit dat dividenden bij de herbeleggingsindex wel worden meegenomen. De AEX-index is dus een echte ‘koersindex’.

Huidige AEX-componenten

Momenteel bestaat de AEX-index uit deze aandelen:

Aalberts

ABN AMRO

Adyen

Aegon

Ahold Delhaize

Akzo Nobel

ArcelorMittal

ASML

ASR Nederland

DSM

Galapagos

Heineken

IMCD

ING

KPN

NN Group

Philips Koninklijke

RANDSTAD NV

RELX

Royal Dutch Shell

Unibail-Rodamco Westfield

Unilever

Vopak

Wolters Kluwer

Rendementen AEX-index

De AEX-index die dus op 45,38 punten startte in 1983 stond begin 2019 op circa 570 punten. Van 1983 tot de 'dotcom-crash' 2001 klom de AEX-index vrij gestaag. Het laagste punt van 255 punten in maart 2003 was achteraf gezien een erg goed instapmoment. In 2008 zakte de AEX-index weer in elkaar maar sinds 2009 kabbelt de index weer omhoog.

Grootste verliezen AEX op een handelsdag:

1. 19 oktober 1987 (-12,00%; "Zwarte Maandag")
2. 26 oktober 1987 (-9,27%)
3. 24 augustus 2015 (-9,26%)
4. 6 oktober 2008 (-9,14%, kredietcrisis)
5. 29 september 2008 (-8,75%)
6. 10 oktober 2008 (-8,48%)
7. 24 juni 2016 (-8%)
8. 8 oktober 2008 (-7,68%)
9. 15 oktober 2008 (-7,56%)
10. 14 september 2001 (-7,25%, Aanslagen 11 september)

Grootste winsten AEX op een handelsdag:

1. 11 november 1987 (11,83%)
2. 13 oktober 2008 (10,55%)
3. 24 november 2008 (10,29%)
4. 13 maart 2003 (9,98%)
5. 21 oktober 1987 (9,21%)
6. 29 oktober 2008 (9,09%)
7. 12 november 1987 (8,7%)
8. 19 september 2008 (8,58%)
9. 8 december 2008 (8,14%)
10. 15 oktober 2002 (7,74%)

Grootste verliezen AEX op een handelsdag:

1. 19 oktober 1987 (-12,00%; "Zwarte Maandag")
2. 26 oktober 1987 (-9,27%)
3. 24 augustus 2015 (-9,26%)
4. 6 oktober 2008 (-9,14%
5. 29 september 2008 (-8,75%)
6. 10 oktober 2008 (-8,48%)
7. 24 juni 2016 (-8%)[14]
8. 8 oktober 2008 (-7,68%)
9. 15 oktober 2008 (-7,56%)
10. 14 september 2001 (-7,25%, nasleep aanslagen Twin Towers)

Grootste winsten AEX op een handelsdag:

1. 11 november 1987 (11,83%)
2. 13 oktober 2008 (10,55%)
3. 24 november 2008 (10,29%)
4. 13 maart 2003 (9,98%)
5. 21 oktober 1987 (9,21%)
6. 29 oktober 2008 (9,09%)
7. 12 november 1987 (8,7%)
8. 19 september 2008 (8,58%)
9. 8 december 2008 (8,14%)
10. 15 oktober 2002 (7,74%)

Grootste verliesmaanden

1. oktober 1987 (-27,53%)
2. september 2002 (-20,25%)
3. september 2008 (-19,71%)
4. oktober 2008 (-19,23%)
5. november 1987 (-17,79%)
6. juli 2002 (-17,30%)
7. januari 2008 (-14,43%)
8. september 1998 (-14,03%)
9. september 2001 (-13,32%)
10. augustus 1990 (-12,68%)

Grootste winstmaanden

1. maart 1983 (17,52%)
2. januari 1984 (17,28%)
3. oktober 2002 (15,68%)
4. juli 1997 (14,14%; de campinghausse)
5. april 2003 (13,72%)
6. februari 1998 (11,88%)
7. juni 1983 (11,83%)
8. juni 1988 (11,77%)
9. december 1999 (11,51%)
10. augustus 1984 (11,30%)

Grootste verliesmaanden

1. oktober 1987 (-27,53%)
2. september 2002 (-20,25%)
3. september 2008 (-19,71%)
4. oktober 2008 (-19,23%)
5. november 1987 (-17,79%)
6. juli 2002 (-17,30%)
7. januari 2008 (-14,43%)
8. september 1998 (-14,03%)
9. september 2001 (-13,32%)
10. augustus 1990 (-12,68%)

Grootste winstmaanden

1. maart 1983 (17,52%)
2. januari 1984 (17,28%)
3. oktober 2002 (15,68%)
4. juli 1997 (14,14%; de campinghausse)
5. april 2003 (13,72%)
6. februari 1998 (11,88%)
7. juni 1983 (11,83%)
8. juni 1988 (11,77%)
9. december 1999 (11,51%)
10. augustus 1984 (11,30%)

Contactinformatie:Staat: Beursplein 5Stad: AmsterdamLand: NederlandWebsite: www.aex.nl